Het is weer zo’n ochtend. Je bent zó moe. Eigenlijk heb je helemaal geen puf om naar je werk te gaan of om überhaupt iets te doen. Maar je gaat toch, veel keus heb je niet. Eenmaal op je werk kun je je nergens op concentreren. Alles gaat langs je heen, wat een rotgevoel. Het lijkt steeds erger te worden de laatste tijd. Je bent allang blij als je aan het eind van de dag weer in bed kunt gaan liggen. Herkenbaar? Dan zou je wel eens een burn-out kunnen hebben. Zelf heb ik geen burn-out gehad, maar weet wel wat het in kan houden omdat ik het in mijn naaste omgeving heb meegemaakt. Gastblog Iris.
Burn-out: beter voorkomen dan genezen
Veel mensen ervaren wel stress maar houden zich voor dat het beter wordt. En soms is dit ook zo. Maar helaas niet al tijd. Je loopt er al een hele tijd mee rond maar gaat toch gewoon door. Alleen het gaat niet beter, het lijkt juist alleen maar slechter te gaan. Je begint met steeds meer activiteiten moeite te krijgen die je eerst geen moeite kostten. Het lukt je niet meer om alles even actief mee te doen.
Werken, huishouden, sporten, sociale contacten. Zelfs de normale dagelijkse dingen kosten je erg veel energie en moeite. Het lukt je niet meer. Je blijft moe, kunt je nergens mee toe zetten en weet niet hoe je eruit komt. En dan komt er dat moment dat zelfs je werkt niet meer gaat. Je functioneert niet meer en krijgt niets meer uit je handen. Dan is het te laat en ben je burn-out. Dit wil je natuurlijk voor zijn. Neem stressklachten dus serieus, zelfs als je nog geen burn-out hebt heb je baat bij de tips in deze blog
Meer dan een miljoen Nederlanders hebben er last van
Burn-out is volksziekte nummer een in Nederland. Het komt steeds meer voor en op steeds jongere leeftijd. Volgens belangrijke bronnen, zoals het TNO, loopt 14% van de Nederlanders nu rond met burn-outklachten. Jarenlang was dit rond de 10%.
Als je je bedenkt dat Nederland ruim 16 miljoen mensen telt, gaat het dus om meer dan een miljoen mensen! Het is dan ook niks om je voor te schamen, het kan iedereen overkomen. Nu is er natuurlijk nog een verschil tussen rondlopen met klachten en ook daadwerkelijk burn-out zijn. Maar toch, dat zoveel mensen structureel zo moe zijn is enorm ernstig.
Burn-out of overspannen?
Burn-out en overspannen zijn wordt nog wel eens door elkaar gebruikt, maar wanneer spreek je nu van overspannen en wanneer van een burn-out?
Duurt de stress die je ervaart langer dan een half jaar, dan spreken we van een burn-out. Is dit korter, dan ben je overspannen. Het herstel van overspannen zijn en burn-out zijn gebeurt op dezelfde manier, alleen bij een burn-out zal dit langere tijd duren.
Hoe krijg je een burn-out?
Een burn-out kan verschillende oorzaken hebben. Het kan inderdaad stress zijn die je lang ervaart, maar ook bijvoorbeeld een gebeurtenis die veel impact op je maakt. Vaak is het een combinatie van beiden. Hieronder heb ik een paar zeer stressvolle oorzaken onder elkaar gezet:
- Teveel dingen tegelijk willen
- Je wilt alles te goed doen
- Een te hoge werkdruk
- Weinig steun uit de omgeving
- Problemen thuis
- Ziekte of overlijden van een naaste
- Verhuizen
- Nieuwe baan
- Contacten onderhouden
- Geldproblemen
- Problemen met vrienden of familie
Vaak associëren mensen een burn-out met werk, maar dat hoeft dus niet per se. Ook je mindset speelt een belangrijke rol. Als je een enorme perfectionist bent, ben je eerder burn-out, dan wanneer je wat laconieker in het leven staat. En dan zijn er nog de gebeurtenissen die ervoor kunnen zorgen dat je uit balans bent, zoals de gebeurtenissen hierboven.
Hoe herstel je van een burn-out?
Ben je overspannen of heb je een burn-out gekregen? Hieronder deel ik wat tips voor een goed herstel:
#1 Ga langs bij je huisarts.
Ten eerste is het sowieso zaak om een afspraak te maken bij je huisarts. Deze zal naar je luisteren en mee kijken wat je nodig hebt.
#2 Accepteer en begrijp dat je een burn-out hebt.
Meld je ziek op je werk en kijk welke activiteiten je nog aan kunt. Zeg anders nog wat activiteiten af. Pas als je dit doet kun je langzaamaan gaan ontspannen en tot rust komen. Wissel activiteiten af met ontspannen.
#3 Vertel je omgeving dat je een burn-out hebt.
Vertel de belangrijke mensen in je leven dat je burn-out bent. Je staat er niet meer alleen voor, en kunt bij mensen terecht als dit nodig is. Mensen zullen dan ook begrijpen waarom je je anders dan anders gedraagt. En het vertellen lucht ook op.
#4 Eet gezond en beweeg voldoende.
Dit zorgt voor voldoende energie. Ook al is dit misschien het laatste waar je op dat moment behoefte aan hebt. Je hebt al moeite je uit bed te hijsen, laat staat om naar de sportschool te gaan. Toch kan dit wel goed voor je zijn. En je hoeft ook niet gelijk echt voor een sport te gaan. Ga bijvoorbeeld een stuk wandelen in de natuur, al is het maar tien minuten. Tip: doe een dankbaarheidswandeling.
#5 Denk na over de oorzaken.
Zet de mogelijke oorzaken van de burn-out onder elkaar en kijk wat er aan gedaan kan worden. Is je werk al jarenlang een bron van ergernis en zuigt het alle energie uit je? Kijk eens of er andere mogelijkheden zijn. Of wie weet zijn het vooral de directe collega’s die je uitputten, dan zou je kunnen kijken of er werk is op een andere afdeling.
#6 Pak activiteiten weer langzaam op.
Zijn de ergste stressklachten weer over? Pak dan langzaam je activiteiten weer op. Hoeveel moeite het ook kost, ga door met de dagelijkse dingen. Elke ochtend ontbijten, lunchen en ’s avond een voedzame maaltijd (zie de tip hierboven). Behoud structuur in je leven. Als er steeds meer helder wordt voor je, en je weer meer energie hebt, kun je langzaam weer wat activiteiten gaan oppakken.
# 7 Praat met een professional.
In de eerste plaats dus met je huisarts en misschien ook een bedrijfsarts. Maar het kan ook geen kwaad daarnaast nog een onafhankelijk iemand te zoeken om je zorgen mee te delen. Een burn-out kan namelijk heel erg eenzaam voelen. Iedereen om je heen blijft wel dingen doen die jou zo veel moeite kosten. Een goede psycholoog geeft steun en kan je helpen hiermee om te gaan. Ook kan deze je helpen inzicht te krijgen in de oorzaken van je burn-out.
Kort gezegd gaat het erom dat je het accepteert van jezelf en je weer de grip op je leven terugkrijgt. Vraag hiervoor vooral hulp. Dit helpt alleen maar bij het herstellen.
En geef het de tijd. Je hebt niet in een week tijd een burn-out gekregen dus hij zal ook niet in een week over zijn. Als je echt burn-out bent kan het jaren duren voordat je van al je klachten af bent.
Nog meer reden dus om te voorkomen dat je in een burn-out belandt. Is het toch zo ver gekomen, neem dan de tijd voor een goed herstel. En schaam je zeker niet dat het je is overkomen!
Heb je zelf ervaring met een burn-out of overspannenheid? Of misschien in je omgeving? En heb je nog andere adviezen of tips? Laat ze gerust in een reactie achter!
Iris is grafisch vormgever en blogger. Zij is gek op reizen en schrijft ook diverse reisblogs voor Weflycheap.nl. Bekijk meer van haar werk via haar website.
Foto: Vladislav Muslakov / Unsplash
13 Comments
Goede tips wel, ik ben blijven werken (kon echt even niet anders) en kreeg bovendien dit soort (lacherige) reacties als ik vertelde dat ik ermee worstelde “nee, jij, jij bent daar toch te sterk voor”, “aaah haha sterke vrouw ben je, komt goed”. Best bijzonder om te zien dat er vanuit gegaan wordt dat je als ‘sterke vrouw’ geen burn out kunt hebben, terwijl het in de praktijk juist vaak zo is dat de sterke het eerder mee te maken krijgen omdat wij maar doorgaan en doorgaan.
Tsja, als je niet in hetzelfde schuit je zit kun je het misschien moeilijk begrijpen. Maar dat er lacherig over werd gedaan, erg vervelend voor je. Gelukkig ben je eruit gekomen. Heel knap!
Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar heb wel diverse pennevruchten gelezen van mensen die een burnout hadden en daar vervolgens een boek over schreven.
Yep. Hier een ervaringsdeskundige. Ik denk dat ik er een jaar uit ben geweest. Wel terug gegaan naar mijn oude werkplek maar een match wordt het over het algemeen nooit meer. Je leert na een burn-out echt om beter met jezelf om te gaan en vaker ‘nee’ te zeggen. Maar dat wordt vaak niet geaccepteerd. Ook de burn-out zelf niet. Een gebroken been wordt gezien. Dit niet. Leidt best vaak tot onbegrip. Het is alweer jaren geleden, maar ik blijf alert. Zoals een goede vriendin van mij zei: “Je elastiekje is uitgerekt en dat komt nooit meer helemaal terug in de oorspronkelijke vorm”.
Wat een mooie openhartige reactie. Dankjewel. Gek dat het zo veel voorkomt in Nederland, en ook wereldwijd, maar er toch nog zo veel onbegrip is.
Bizar dat zoveel mensen er last van hebben, komt echt door het altijd-maar-doorgaan-mentaliteit.
Heftig om die cijfers te zien, dat zijn er best veel! Geen ervaring met burn-out (gelukkig), maar in het begin van mijn ziektewet wel overspannen geweest door mijn chronische ziekte (door al het onbegrip waar ik onder andere tegenaan liep).
Ik heb ook een burn-out gehad. Het klinkt misschien raar maar met terugwerkende kracht vind ik het een ontzettend leerzame periode. Het heeft me geholpen om oude shit op te ruimen en betere keuzes te maken voor mezelf.
Dat vind ik een hele mooie gedachte. Wat sterk van je dat je er zo mee om kunt gaan. Het kan inderdaad een keerpunt zijn.
Heftg maar ik heb het meegemaakt. Je leert inderdaad vaker nee zeggen en beter je grenzen aangeven maar je blijft alert en dat is soms best vermoeiend.
Wow, best overweldigend als je kijkt naar de reacties hier hoe veel mensen het hebben meegemaakt. Ik snap dat dit veel moeite kan kosten, constant je grenzen aangeven.
Helaas ken ik best wel veel mensen die er last van hebben of hebben gehad en het kan behoorlijk pittig zijn
Met excuses voor de vele spelfouten mijn focus is nog niet volledig hersteld!