Een tijd terug las ik een nieuwsbericht waardoor ik van slag was. Een 15-jarige jongen had zelfmoord gepleegd omdat ‘ie zo erg gepest werd. Dit maakte me boos, teleurgesteld en ook verdrietig. Ineens was pesten weer volop in het nieuws. Door de aandacht voor het onderwerp ging ik terugdenken aan m’n eigen verleden.
Lange tijd had ik het idee dat ik niet echt gepest ben. Kinderen scholden me niet dagelijks uit, duwden m’n hoofd niet in de wc en stuurden me geen gemene briefjes. Mijn pesten was geraffineerder, zo klein dat je het niet zo herkennen als je het niet zou weten.
Op de middelbare school gebeurde er iets in de 3e klas. De vriendinnetjes met wie ik naar school fietste lieten me ineens links liggen. In de klas hoorde ik er niet meer bij. Dit merkte ik door kleine en grotere dingen. Een groet die niet beantwoord wordt, mensen die van je wegkijken als de meester vraagt om groepjes met elkaar te maken. Maar ook grotere dingen, mensen die van je weglopen in de pauze. Buitensluiten is de ergste vorm van pesten, dat heb ik wel eens gelezen. Het maakte dat ik me ontzettend machteloos en alleen voelde.
Onmacht
Hoe moet het zijn geweest voor die kleine jongen. Hoe erg moet z’n angst zijn geweest als hij geen andere uitweg zag dan zelfmoord? Hoe kan dit je in de koude kleren gaan zitten. Vooral de opmerkingen van z’n zus maakten indruk. De jongen had gezegd: ‘Kinderen zeggen geen hoi meer’. Dit raakte iets in mij. Het verhaal leest als een tragisch boek. Zo’n boek waarin je zo graag naar binnen zou willen stappen om in contact te komen met de hoofdpersoon, en ‘m zo graag een hele dikke knuffel zou willen geven. Of door elkaar zou willen rammelen en zeggen: ‘doe het niet’.
Nog steeds schamen kinderen zich die gepest worden. Zo erg zelfs dat ze het thuis niet durven te vertellen. Nog te vaak leggen mensen het neer bij degene die gepest is en niet bij de pesters. Een veelgehoorde opmerking is ‘dan moet je maar wat weerbaarder worden’. Natuurlijk, zit wat in, als je een gezonde, stabiele persoon bent ben je minder vatbaar voor kleine pesterijen. Maar dat is het ‘m nu juist. Als kind ben je deze stabiele persoon nog niet. In de pubertijd is je persoonlijkheid zich volop aan het vormen.
Elk kind zou een gezonde basis moeten meekrijgen, dat ‘ie goed is zoals ‘ie is
Hierin ligt een rol voor ouders, docenten en natuurlijk jou zelf. Maar om met een bekende zin te spreken ‘je kunt het niet alleen’. Elk kind zou een gezonde basis moeten meekrijgen, dat ‘ie goed is zoals ‘ie is en dat ‘ie er mag zijn. Ik weet niet hoe dit bij deze jongen zat maar in elk geval was het niet genoeg. Anders had dit verhaal niet zo’n einde.
Taboe
Ik zou graag willen dat het taboe rondom pesten minder wordt. En dat begint door er openlijk over te praten. Dit is ontzettend eng om te doen, zelfs 17 jaar later. Omdat ik nooit voor mezelf erkende dat ik was gepest, kon ik het ook moeilijker een plekje geven. Pesten zou geen onderwerp moeten zijn waarvoor je je schaamt. Taboes doorbreken begint met erkenning van het probleem. Erover praten om het zo uiteindelijk te kunnen aanpakken.
P.S. In de 3e klas ben ik uiteindelijk van school gewisseld. Op de nieuwe school was ik onafscheidelijk met m’n nieuwe beste vriendin. Het pesten was over.
7 Comments
wauw, wat moedig dat je hierover schrijft 🙂 ik herken wel dingen, zoals de schaamte. Als ik kind schaam je sowieso al veel meer dan later als je ouder wordt. En ja, als kind ben je die stabiele persoon nog niet.
Dankjewel voor je lieve Reactie Anna. Dat doet me goed 😉
your welcome, je hebt het taboe doorbroken. Geweldig! 🙂
hoi Jitske,
ik heb nog meer nagedacht over dit onderwerp en aan wat ik herken.
In HAVO 5 heb ik een lastig jaar gehad. In de zomervakantie voordat het jaar begon heb ik ruzie gekregen met een klasgenoot die overigens stopte met school, in een discotheek. Ja, het liep nogal uit de hand. Er waren ook vele vrienden en schoolgenoten op die plek die avond. Naderhand kreeg ik de schuld van het voorval en daardoor werd ik op school met de nek aangekeken. Er was een aantal mensen dat een groepje werd en mij daar niet bij wilde hebben. Ik heb dat wel zwaar gevonden en had moeite om nieuwe aansluiting te maken, hoewel ik in mijn klas een goede vriendin had waaraan ik mijn nare gevoelens vertelde. Met de rest had ik geen aansluiting.
Achteraf had ik van school willen wisselen, maar ik was nogal stoer over het pesten. Ik vertelde het thuis niet en ook de mentor lette niet veel op me. Als ie dat had voorgesteld had ik het misschien wel gedaan, wie weet…
Van de jongen die zelfmoord pleegde herken ik de kwetsbaarheid, en wat jij ook schrijft: je bent die stabiele persoon nog niet. Kwetsbaar dus. Oja, ik merk dat ik nu, de laatste jaren, pas ruimte krijg om wat er gebeurd is meer te relativeren. Als kind kun je dat niet of minder goed.
Ik kijk er nu anders tegenaan. Dat de kinderen in mijn klas misschien wel bang voor mij waren en mij daarom uit de weg gingen. Een ander ding vind ik zo typisch voor middelbare scholieren: de onzekerheid, en ergens bij willen horen. Vele kinderen vergelijken elkaar en proberen een zondebok te vinden om zichzelf beter te voelen.
Ik heb daar wel veel boven gestaan met als prijs een grote eenzaamheid. Ik ging altijd mijn eigen gang.
Het mooie van een leuke middelbare schooltijd moet vriendschap zijn. Je ziet dat heel goed terug in de zapp serie: Spangas, iedere dag op npo 3 19:00 uur.
En het pesten komt daar veel aan bod. Caro, een transgender-meisje, wordt momenteel gepest maar haar vrienden helpen elkaar.
Wat verder opvalt is dat leraren en leerlingen veel met elkaar in gesprek zijn en dat klasgenoten elkaar helpen. Het zijn vaak vriendengroepjes. De nadruk ligt op elkaar helpen/groepsgevoel en respect voor elkaar. Respect klinkt oubollig, maar in vriendschapsbanden is dat er automatisch vaak wel. Dus.. dat waren even de gedachtenspinsels van Anna.
liefs
Lieve Anna,
Bedankt voor je mooie en uitgebreide verhaal. Wat goed dat je dat wilde delen. Ik herken wel veel wat je vertelt, dat je er zo graag bij wilt horen als je jong bent. En als je nog op de middelbare school zit heb je je vriendschappen ook nog niet voor het uitkiezen zoals in je volwassen leven. Je hebt helemaal gelijk dat vriendschap op zo’n jonge leeftijd belangrijk is. Het zou inderdaad erg mooi zijn als er op school over moeilijke onderwerpen wordt gesproken, een goede leraar of mentor is ook zo belangrijk voor een sfeer in de groep. Gelukkig dat je het nu ook beter kunt relativeren.
Bij mij ging het pesten eigenlijk ook zo. Ik zag het toen ook totaal niet als pesten. Eén keer werd ik gewoon echt uitgelachen om wat ik droeg van kleren. En daar is het bij gebleven. Maar voor de rest herken ik hoe het bij jou ging. Mensen die geen contact zoeken. Dat je altijd alleen staat. Vanaf het vierde middelbaar kreeg ik mijn, toen, beste vriendinnetje er bij en het werd allemaal veel beter te handelen. Maar het ging gewoon nog steeds door. Alleen was het dan tegen ons twee gericht. Dan gaf iemand een feestje en werd letterlijk iedereen van de klas uitgenodigd, behalve wij. Maar ik moet zeggen dat ik me dat toen ook niet echt meer aan trok.
Als ik er nu over nadenk vind ik het gewoon wel super goed van mijn jonge ik. Dat ik gewoon mezelf bleef.
Als ik die pestberichten lees dan krijg ik echt een krop in m’n keel. Ik vind het zo enorm erg dat die kinderen gewoon geen enkele andere uitweg meer zagen. Ik vind het eigenlijk heel belangrijk dat kinderen op school bewust van die sociale vaardigheden ofzo (weet niet goed hoe ik het moet noemen) aanleren. Hoe je omgaat met mensen, … Zo’n dingen.
Dankjewel voor je openhartige reactie Irene. Wat stoer van je dat je dat wilde delen! Doet me ook goed om te horen dat meer mensen zoiets hebben meegemaakt. Ik herken het goed, ik was altijd heel close met een goede vriendin en wij vonden onszelf op een gegeven moment ook heel erg tof, haha.
Als ik terugkijk op mijn middelbare schooltijd was het geen leuke tijd, het voelde heel onveilig. Ik kan het ook beter plaatsen nu omdat ik erg gevoelig ben, pubers zijn vaak heel onzeker, en ik denk dat ik die onzekerheid van anderen ook heb aangevoeld.
Ik weet niet hoe het bij jou is, maar als je jong bent kunnen zulke dingen heel erg veel indruk maken en denk je ook eerder dat het aan jou ligt. Ik zat in de school waarop ik werd ‘gepest’ in een groepje van maar iets van 10 leerlingen en ik was daar gewoon niet op m’n plek. In je volwassen leven zoek je dan andere mensen op, maar als je zo jong bent ben je nog zo afhankelijk van je klas. Door vroeger ben ik nog steeds onzeker in groepen, en denk ik al snel dat ze misschien slecht over me zullen denken.
Flauw dat ze iedereen uitnodigden voor dat feestje behalve jullie. Gelukkig dat je het je niet zo aantrok. Inderdaad super dat je gewoon dicht bij jezelf bleef, misschien was dat groepje ook wel helemaal niet zo leuk 🙂
Ik snap goed wat je bedoelt dat jonge kinderen dat moeten leren! Hopelijk wordt er op steeds meer plekken rekening mee gehouden en pikken docenten, mentoren en ouders dit op.