Ik voel hoe de bladeren in de herfst vallen en de grond raken. Nauwlettend volg ik de beweging die de geeloranje gekleurde bladeren maken. Eén voor één nemen ze de duik. Soms onbeschadigd en heel, en soms vervallen en gekrompen. Net als een oud geworden mens op diens sterfbed. De geritsel van de bladeren die nog hangen hoor ik ook. Hun (geluk of pijn) voel ik terwijl ze wachten op hun val.
Diep geroerd door details: geuren, geluiden en aanrakingen
Mijn leven lang voel ik continue ontroering en bezieling in alle details van het menselijke leven. Het uitte zich al op mijn peutertijd in de vorm van geuren, aanrakingen, geluiden, smaak maar ook piekergedrag. Ik ruik nog steeds de geur van de koude bries van de winters in Afghanistan (briesjes kan je toch niet ruiken? Ja wel! ‘friskoud’ noem ik dat). De zachte gekraak van de sneeuw waar ik als vijfjarige op liep. De smaak van de waterige zelfgeplukte rode tomaat in ons tuin. De brandende geur van hout in New Delhi of de benzinelucht in Tehran tijdens onze vakanties. Of de warme hand van mijn mama tijdens onze avondwandelingen met de stem van de BBC Persian presentator die uit de draagbare radio gammelde. Of mijn extreme angst als kind mijn moeder te verliezen.
Prikkels kunnen je overweldigen
En ik ben niet de enige. 15-20% van de bevolking wordt hoogsensitief geboren. Dat is bijna 1 op de 5 mensen! Als hoogsensitieve mens voel je alles veel intenser en dieper. Soms krijg je meer binnen dan je kan verwerken waardoor je meer hersteltijd nodig hebt. Zo kan geluk heel intens zijn maar ook lijden. Hoogsensitieve mensen kunnen genieën zijn die met creatieve oplossingen komen maar kunnen ook eerder last hebben van depressies, burn-outs, paniekaanvallen, sociale angst en stress. Reden hiervoor is: te veel prikkels die je ‘overwhelmen’. Hoogsensitieven hebben diepgaande verwerking. Voor de helderheid: hoogsensitief zijn is geen persoonlijkheidsstoornis, maar een persoonlijkheidseigenschap waar je mee wordt geboren. Zo ook ik.
Mijn leven lang merkte ik op hoe ik met dezelfde hoeveelheid informatie en prikkel meer kon doen dan anderen. Soms ‘voelde’ ik oprecht mijn hersenen bij een eerste prikkel meteen aan de slag gaan, analyseren, overdenken, zaken associëren, waardoor ik in mijn gedachten vaak verder was dan mijn klasgenoten en of docenten. Mijn docent op de middelbare school zei altijd: ‘Sahar, je bent een sneltrein. Ik houd je niet onder schot hoor’. Iedereen moest altijd lachen…Als een boer met kiespijn, dat dan weer wel. Ik voelde me heel vaak onbegrepen en uitgesloten van gesprekken. Of ik betrapte me erop mezelf af te willen remmen waardoor ik ongewild onzeker overkwam.
Intens verwerken
Mijn hoogsensitiviteit op de middelbare school betekende niet per se dat ik het beter deed of succesvoller was. Het betekende dat ik de complexiteit van zaken eerder inzag. Soms ook onnodig waardoor ik te lang er bij stil stond en niet zo goed wist hoe ik het moest verwerken. Ook later tijdens mijn opleidingen en stages hoorde ik regelmatig: ‘Sahar, je gaat te snel! Rem af en neem de rest mee’. Ik zat altijd met zulke opmerkingen simpelweg omdat ik niet wist wat ik er aan moest doen. En of ik er wat aan kon doen.
Hoogsensitiviteit is: geen filter hebben
Heel vaak vroeg ik me af. Wat heeft evolutie met dit soort type mens bedoeld? Hoogsensitieve mensen staan in een diepe contact met de werkelijkheid. Ze voelen, zien, ervaren en horen meer dan gemiddeld en ontvangen al deze zintuiglijke prikkels tegelijkertijd. Er spelen andere processen binnen de hersens af waardoor zij een andere ervaring en kijk op de werkelijkheid hebben. MRI-scans laten dat ook zien. Een hoogsensitief mens mist een soort filter in het informatieverwerkingssysteem in de hersenen waardoor alles wat ze zien, horen, ruiken en ervaren even hard binnen komt en op hetzelfde niveau door de hersenen verwerkt wordt. Volgens Elke van Hoof, klinisch psycholoog en professor aan de Vrije Universiteit komt het erop neer dat hoogsensitieve mensen het vermogen hebben om veel informatie uit de omgeving te halen én deze diepgaand te verwerken (‘Eerste hulp bij hoogsensitiviteit’).
Doel op aarde
Misschien zijn hoogsensitieve mensen wel met een doel op aarde stel ik me dan voor. Om bovengemiddeld te voelen, ervaren, bezield raken, geïnspireerd worden met een verfkwast, muziekinstrument, taal, lied of een wiskundige formule om vervolgens op zoek te gaan naar diepe antwoorden op de mysteries rondom het ontstaan en het doel van het leven? Om betekenis te geven op momenten, in contexten en plekken waar zingeving ontbreekt? Wie zal het zeggen. Inmiddels heb ik geleerd om mijn eigen hoogsensitiviteit te omarmen en het te zien als talent. Een talent waarbij ik eerder patronen kan herkennen en tot vernieuwde en verrassende inzichten kan komen. Thuis, op mijn werk en bij vrienden en familie. Wel een talent die begrenzing nodig heeft want overprikkeling ligt continue op de loer.
Omarm je hoogsensitiviteit
Daarom mijn pleidooi op basis van dit persoonlijke relaas: Besteed aandacht aan hoogsensitieve mensen. Vooral wanneer ze als ‘gevoelig’ in de negatieve zin worden neergezet. Dan ontstaat snel het gevoel van niet herkend en erkend worden, in hun ‘zijn’, essentie en talenten. Dan vindt er ook geen insluiting plaats van hun behoeftes en hun emoties thuis, op school, werk onder familie en of vrienden. Merk je in je directe omgeving als professional, ouder, vriend of familielid dat iemand kenmerken van hoogsensitiviteit vertoont? Misschien er mee worstelt en daar ondersteuning bij kan gebruiken? Wijs ze op dit artikel en adviseer ze zich te informeren over HSP coachingstrajecten (voor volwassenen en kinderen) waar ze baat bij kunnen hebben. Want hoogsensitiviteit is een gave, laten we het omarmen!
Sahar is schrijver en onderzoeker met een specialisatie in islam, gender, vrouwen en empowerment. Zij schrijft voor het eerst over haar hoogsensitiviteit.
Geen opmerkingen