Wat is yoga?

Wat is yoga? Deze vraag is moeilijk te beantwoorden want yoga is op veel manieren uit te leggen. Het is net zoiets als je af te vragen wat God is. Hoe je het beleeft is voor iedereen anders. Misschien voel je je aangetrokken tot het fysieke aspect, het doen van de houdingen (asana’s). Yoga in traditionele zin omvat ook meditatie en ademhalingsoefeningen – waarbij je de ademhaling voor enkele seconden inhoudt. Ik vertel je graag wat meer over yoga.

Hatha yoga

In de Westerse wereld kennen we vooral de fysieke vorm van yoga: het doen van houdingen, asana’s. Dit is hatha yoga. Maar dit is slechts een van de stappen van yoga. In totaal zijn er acht. Gezamenlijk vormen ze het achtvoudige yogapad. Ik zal niet alle stappen in detail beschrijven maar ze kort bij langs gaan.

De eerste twee stappen vormen richtlijnen voor het leven (de yama’s en niyama’s). Dit zijn ethische principes. Dan volgen er de twee stappen die je kunt “doen”: asana en pranayama. De laatste stappen richten zich op het mentale aspect: meditatie, concentratie en het terugtrekken van de zintuigen. Pas als je al deze stappen doorloopt bereik je de achtste, laatste stap: die van oneindige gelukzaligheid.

Lees hier meer over het achtvoudige yogapad.

Mentale staat bereiken

Je zou kunnen zeggen dat yoga pas compleet is als je naast het doen van de asana’s ook aan pranayama (ademhalingsoefeningen) en meditatie doet. Yoga is namelijk bedoeld om een bepaalde mentale staat te bereiken. De practice is slechts een voorbereiding op de meditatie. En dus niet een doel op zich.

Als je nog een stap verder gaat zou je kunnen zeggen dat “echte yoga”, zoals de oorspronkelijk yogi’s dit beoefenden, het toepassen van alle acht stappen is.

De schattingen over de ontstaansperiode van yoga lopen uiteen van drieduizend voor Christus tot zelfs achtduizend voor Christus.

En zo kom ik op mijn definitie van yoga:

Yoga is een eeuwenoude methode uit India om een bepaalde goddelijke staat te bereiken door middel mentale en fysieke oefeningen.

Als je het hebt over yoga, moet je je in de eerste plaats afvragen over welke yoga je het hebt. Binnen welke periode? Binnen welke traditie? Want yoga heeft zich gedurende de geschiedenis constant ontwikkeld en er zijn verschillende stromingen.

Yoga komt van het Sanskriet woord ‘Yuj’ wat eenheid of verbondenheid betekent. Je verbindt jezelf met God, of het goddelijke. Het Goddelijke staat voor het goddelijke in jezelf, en God, zoals we deze kennen in verschillende religies: een hogere macht die alles en iedereen met elkaar verbindt.

Yoga is dus alles wat jou in staat stelt om het goddelijke te bereiken. Het erkent dat er verschillende paden zijn die hiernaartoe leiden: hatha yoga, bhakti yoga, karma yoga, jnana yoga en raja yoga.

Deze yogapaden hebben elk een andere methode. Bijvoorbeeld het beoefenen van asana’s, maar ook het bestuderen van eeuwenoude Hindoe-teksten, chanten of goede daden doen. De echte yogi combineert al deze yogapaden met elkaar.

De drie lichamen van yoga

 De yogafilosofie gelooft in een levensenergie, ook wel prana, die door je lichaam stroomt. De gedachte is dat je niet alleen een fysiek lichaam hebt, maar ook een causaal lichaam. Het causale lichaam staat voor je gedachten en geloofsovertuigingen. En dan is er nog het astrale lichaam,  hierin zijn je emoties opgeslagen. Deze drie lichamen zijn met elkaar verbonden.

De levensenergie stroomt door ons lichaam in kanalen, ook wel meridianen. Ze komt samen in bepaalde knooppunten, de chakra’s, die liggen in je wervelkolom en brein.

Vaak kan de energie niet vrijuit stromen omdat bepaalde knelpunten in de weg zitten. Als we deze knopen los kunnen maken zijn we bevrijd van mentale misvattingen. Zodra je bewustzijn is bevrijd kun je oneindige wijsheid en gelukzaligheid ervaren (eternal bliss). Yoga helpt je om de drie lichamen met elkaar te integreren en de knelpunten te bevrijden zodat de levensenergie kan stromen.

Loskomen van je ego

 We hebben het gehad over contact maken met het Goddelijke en een staat van gelukzaligheid. Iedereen denkt anders over het goddelijke of verlichting. En iedereen beleeft verlichting op een andere manier. Volgens sommigen is het complete stilte, als je gedachten stilvallen en je je dus buiten jezelf en je lichaam bevindt. Alsof je niet meer van de wereld bent, als een soort god dus.

Innerlijke kern

En dan is er nog de kleine definitie van yoga die gaat over bevrijding. Hierbij ervaar je je ware zelf. Je maakt je los van je ego en ziet alles weer helder, zonder vertroebelingen van de geest.

We zijn constant bezig met onze gedachten. Vaak zitten hier veel negatieve gedachten tussen. En dan heb je je ego: hier vind je trots, woede, jaloezie, angst en haat. De constante gedachtestroom en je gehechtheid aan je ego zitten jouw “ware zelf” in de weg. Door ze te beheersen ontwikkel je helderheid. Dit ontwikkel je door naar binnen te keren.

Je bent eigenlijk al verlicht

Een andere filosofie die je zult tegenkomen binnen yoga is namelijk dat je eigenlijk al verlicht bent. We hebben alleen allerlei lagen om onszelf gebouwd. Het is de kunst deze weer los te pellen om onze innerlijke kern te bereiken. Om contact te maken met deze innerlijke bron, vaak in het buikgebied, je centrum, waar stilte, rust en jouw authentieke zelf liggen opgeslagen. Je zou het kunnen zien als het terugkeren naar jouw kind-zijn: een staat van zijn waarin je zorgeloos bent en nog niet nadenkt over hoe je overkomt op de wereld. En je je niet laat beheersen door je ego.

Meer dan alleen fysieke houdingen

Zodra je begint met yoga merk je dus dat het een veelomvattende traditie is. Het laat je nadenken over jouw relatie met het goddelijke. Je ontdekt diepere lagen in jezelf en ervaart verbondenheid met een hoger iets. Tegelijkertijd kom je dieper in contact met jezelf.

Het ontwaakt dus de spiritualiteit in je, of je nu wel of niet in God, of een hogere macht, gelooft. Je zult merken dat er iets van binnen gebeurt. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de fysieke voordelen van hatha yoga, zoals een betere houding, immuunsysteem en verlichting van psychische klachten.

In het kort

• Yoga komt voort uit een meer dan vijfduizend jaar oude traditie
• Yoga is een methode om je bewust te worden van emotionele gehechtheid en mentale misvattingen.
• Yoga zorgt ervoor dat de levensenergie, prana, beter door je lichaam kan stromen
• Yoga omvat fysieke oefening, meditatie en pranayama
• De fysieke oefeningen (asana’s) maken het makkelijker een bepaalde staat van bewustzijn te bereiken die leidt tot het goddelijke (eternal bliss)
• Als je leeft als yogi leef je volgens bepaalde normen en waarden
• Yoga laat je jouw innerlijke goddelijkheid ervaren
• Yoga verbetert je houding en brengt je in balans
• Met yoga ontwikkeld je focus en wilskracht

Foto: Jose Luis-Sanchez Pereyra / Unsplash